Een gemeentelijke herindeling vraagt om het verbinden van vele processen. De vijf gemeenten in de Hoeksche Waard weten daar alles van. Achter de schermen gebeurt er een hoop om in 2019 als één gemeente verder te kunnen gaan. Gerard Boluijt, gemeentesecretaris van Cromstrijen, vertelt.
Hoe groot wordt de gemeente Hoeksche Waard?
“Als de gemeenten Binnenmaas, Cromstrijen, Korendijk, Oud-Beijerland en Strijen worden samengevoegd telt de gemeente Hoeksche Waard 85.700 inwoners en 324 km2 oppervlakte.”
Waarmee start een herindelingstraject?
“Allereerst moeten alle neuzen dezelfde kant op staan. Dat was in de Hoeksche Waard niet het geval. Drie van de vijf gemeenten waren tegen herindelen, hierdoor zaten we al ruim 10 jaar in een impasse. Om de samenwerking toch gestalte te geven, is in 2016 een harmonisatietraject ingezet. We zijn gaan inventariseren op welke terreinen we wél konden samenwerken. Hierdoor kwam de focus op de bedrijfsvoering te liggen en niet meer op politiekgevoelige zaken. Dat is een goede stap geweest.”
De bestuurlijke herindeling moet in 2019 al rond zijn?
“Klopt, de provincie heeft het herindelingsplan doorgezet. De Tweede en Eerste Kamer zijn intussen ook akkoord. Dit betekent dat we moeten doorpakken. Gelukkig hadden we het harmonisatietraject al achter de rug. Voor de bestuurlijke fusie helpt SQALE ons. Een partij die veel ervaring heeft op het gebied van het organiseren en begeleiden van gemeentelijke samenwerking.”
Waar is de hulp van SQALE bij nodig?
“Het is niet eenvoudig om de bedrijfsvoering van 5 gemeenten en 3 gemeenschappelijke regelingen samen te brengen. Zeker niet binnen de beschikbare tijd van 15 maanden. SQALE bracht direct de gewenste vaart in het harmonisatietraject en deed het voorstel om met projectgroepen te werken. Als een soort satéprikker kunnen we dan straks alle conclusies van de projectgroepen aan elkaar rijgen, zodat er een stevige basis ligt voor de bedrijfsvoering in de nieuwe organisatie.”
Werkt ‘de satéprikker-methode’?
“Jazeker. De medewerkers van SQALE zijn duidelijk gewend om in een complexe ambtelijke en bestuurlijke omgeving te werken. Ze zijn communicatief sterk en in staat om medewerkers met gesprekken en heldere presentaties mee te nemen in de plannen. Inhoudelijk merk je dat er veel ervaring is op het gebied van bedrijfsvoering, maar ook op het snijvlak met ICT.”
Wat is de grootste meerwaarde van SQALE?
“Dat ze draagvlak weten te creëren. In totaal 620 medewerkers moeten in één gemeentelijke organisatie worden geplaatst. Heel erg belangrijk is dan de wijze waarop je medewerkers bereikt in fusietraject. Dat verloopt uitstekend via SQALE. Ik zelf ben BOR-bestuurder. De BOR (bijzondere ondernemingsraad) is voor de herindeling opgericht voor het versterken van de samenwerking en later de voorbereiding op de fusie. Ik hecht aan openheid en goede communicatie. Ik kan zeggen, ook namens de collega’s van de projectgroep, dat iedereen van a tot z betrokken wordt. De BOR wordt ook continu bijgepraat.”
Is een herindeling zonder externe ondersteuning haalbaar?
“Voor het bereiken van overeenstemming tussen alle deelnemers is externe ondersteuning zeker aan te bevelen en in mijn ogen soms zelfs onmisbaar.”
Waarom onmisbaar?
“Alle producten, processen en systemen moeten onder de loep genomen worden om tot een oplossing op maat te komen. Die kennis en ervaring hiervoor ontbreekt binnen de eigen organisatie. We hebben weliswaar ervaring om zaken te harmoniseren, maar acht partners met elk een eigen belang moet je af en toe ook een spiegel voorhouden. Dat doet SQALE waardevrij. Keurig en oprecht en met een zakelijke insteek zonder de emotie te negeren, want alles moet wel een plekje krijgen. Zeker als het in een hogedrukpan gebeurt, zoals hier. Een deskundige externe partij is dan onmisbaar.”
Zijn er onvoorziene zaken binnen het traject?
“Wij zochten voor het onderdeel bedrijfsvoering vooral een partij die onze mensen met elkaar liet communiceren en in verbinding bracht. Nu gaan we soepel van fusie en strategie naar beleid en implementatie. Dat was onvoorzien gelet op de tijdsdruk die wij ondervonden. Maar ook in deze fases blijkt SQALE zeer welkom.”
Zijn er zaken die boven verwachting verlopen?
“De betrokkenheid van SQALE is groot. We zien dat deze partij zichzelf medeverantwoordelijk voelt voor het behalen van de resultaten. Op alle afspraken wordt uitstekend gepresteerd. De toegevoegde waarde is boven verwachting groot.”
Hoe ervaart u de herindeling tot nu toe?
“Ik vind het een mooie en leerzame periode. Het biedt de nieuwe organisatie kansen om in de toekomst nog beter te werken, meer strategische slagkracht te organiseren én de organisatie robuuster te maken. Ondanks de tijdsdruk ben ik enthousiast.”
